Screening heeft tot doel bepaalde kankers of premaligne anomalieën in een vroeg stadium te detecteren alvorens de eerste symptomen opduiken. Behandelingen zijn dan efficiënter en minder invasief, wat de letsels vermindert en de kans op genezing vergroot.
Bepaalde kankers houden verband met een erfelijke genetische mutatie. Daarom legt de genetische screening zich toe op de identificatie van genetische mutaties bij personen die familiale antecedenten hebben. Screening kan:
- in het kader van een programma georganiseerd door de volksgezondheidsautoriteiten
- op initiatief van de gezondheidswerker
- op initiatief van de patiënt
In België maken 3 soorten kanker deel uit van een screeningsprogramma:
- borstkanker
- colorectale kanker
- baarmoederhalskanker
Terwijl de voordelen legio zijn, houdt de screening ook risico’s in en zijn de resultaten niet onfeilbaar. Het is belangrijk om elke kandidaat te informeren over de voor- en eventuele nadelen van screening opdat de persoon in kwestie « geïnformeerd » kan beslissen over zijn deelname.
Naar aanleiding van de aanbevelingen van de Europese Raad (december 2003) hebben de lidstaten van de Europese Unie screeningsprogramma’s ingevoerd die de Europese technische richtlijnen respecteren. De tests en hun opvolging moeten worden uitgevoerd volgens vastgelegde regels van kwaliteitsborging. Er worden kwaliteitscontrolemaatregelen op de apparatuur en de tests toegepast. Er is ook een monitoring gepland en elke fase wordt geëvalueerd (deelname, tests, opvolging van personen met een positieve test, diagnose, behandeling en opvolging nabehandeling).