Behoeftenstudie rond palliatieve zorg
Het KCE publiceerde in oktober 2009 een studie over de situatie van de palliatieve patiënten in België, in samenwerking met de Federaties Palliatieve Zorg en universitaire teams (KCE rapport 115, 2009). Het KCE benadrukt dat het statuut van de palliatieve patiënt zou moeten worden erkend op basis van de aanwezige behoeften van de persoon, veeleer dan op basis van zijn levensprognose.
In de Federale Evaluatiecel Palliatieve Zorg zetelen vertegenwoordigers van 3 Belgische palliatieve zorgfederaties, van de verzekeringsinstellingen en van de commissie Euthanasie. Deze Evaluatiecel heeft onder meer de opdracht om een advies te formuleren dat de aanbevelingen uit de studie van het KCE verder uitwerkt. Deze moet de volgende kwesties behandelen: de definitie van de palliatieve patiënt, de overeenstemming van de definitie met de huidige regelgeving; de continuïteit en transmurale palliatieve zorg; de registratie van palliatieve zorg, en de programmering van de Sp(gespecialiseerde)-bedden voor palliatieve zorg. Er werd beslist om vertegenwoordigers van bepaalde adviesraden en ingevolgde de overdracht van bevoegdheden, de vertegenwoordigers uit de betrokken administraties, uit te nodigen om aan de vergaderingen van de Evaluatiecel Palliatieve Zorg deel te nemen.
De Evaluatiecel stelde de definiëring van de palliatieve patiënt als prioriteit. De Federale Evaluatiecel in samenwerking met de FOD Volksgezondheid aan Prof. De Smedt M. (UCL) heeft de opdracht gegeven voor een studie over de definiëring van de palliatieve patiënt. Het onderzoek was gebaseerd op een Engelstalig instrument, ‘het Supportive & Palliative Care Indicators Tool’ (SPICT). Het instrument werd vertaald en aangepast aan de Belgische situatie en resulteerde in een nieuw aangepast instrument: de Palliative Indicators Tool (PICT). Dit instrument werd in december 2015 gevalideerd. Het PICT-instrument bevat een matrix die - afhankelijk van de plaats waar de palliatieve patiënt verblijft en zijn palliatief statuut (eenvoudig, verhoogd en volledig palliatief statuut)- het palliatieve zorgaanbod definieert waarvoor de patiënt in aanmerking komt. Het instrument werd ruim uitgetest in verschillende zorgsettings, namelijk de thuiszorg, het ziekenhuis en in de rustoorden.
Versterking van de personeelsformatie voor de palliatieve zorgen in rusthuizen en rust- en verzorgingstehuizen (RVTS)
Deze maatregel ging van kracht op 1 juli 2008. Sinds 1 juli 2014 werden alle bevoegdheden voor deze materie, ingevolgde de overdracht van de bevoegdheden zoals voorzien in de Zesde staatshervorming, overgedragen naar de Gewesten en Gemeenschappen (wetteksten met betrekking tot de staatshervorming: Belgisch Staatsblad 22/8/2012, 31/1/2014).
Herwaardering van zorgforfaits in het kader van de palliatieve thuisverpleging
De herwaardering van de zorgforfaits ondersteunt een betere thuiszorg voor palliatieve patiënten. De thuisverpleging ontlast de familie van de patiënt, in het bijzonder op het moment dat de familieleden hun professionele activiteiten terug opnemen. Het forfait voor palliatieve zorg is een specifieke en aan voorwaarden verbonden tegemoetkoming in de kosten voor medicatie, verzorgings- en hulpmiddelen die nodig zijn voor de thuisverzorging van palliatieve patiënten. De herwaardering met 15% van het forfait voor palliatieve zorg werd op 1 maart 2009 van kracht. Het forfait verhoogde van 512,44 euro naar 589,31 euro (Koninklijk besluit van 12/02/2009). Sedert 2015 bedraagt dat forfait 647,16 euro. Tabel 1 geeft per jaar het aantal palliatieve thuiszorgforfaits weer.
Palliatieve dagzorgcentra
Een centrum voor dagverzorging voor personen die lijden aan een ernstige ziekte biedt overdag opvang en verzorging aan palliatieve patiënten. Het centrum maakt het voor een aantal mensen met een levensbedreigende aandoening mogelijk om thuis te blijven en dus niet in een ziekenhuis of rusthuis te moeten worden opgenomen. Deze palliatieve zorgsetting biedt ook een oplossing voor het toedienen van korte behandelingen zoals ontlastende puncties of parenterale voeding.
Ook deze materie werd, in uitvoering van de Zesde Staatshervorming, overgedragen aan de Gewesten en Gemeenschappen. Zij staan sedert 1/1/2015 in voor de programmatie, de erkenning, de regelgeving en de financiering (wetteksten met betrekking tot de staatshervorming: Belgisch Staatsblad 22/8/2012, 31/1/2014).